8 Vị Bồ Tát Trong Kinh Dược Sư

8 Vị Bồ Tát Trong Kinh Dược Sư

Trong kinh Dược Sư Bản Nguyện Công Đức chép rằng: "...trong hàng tứ chúng Bí Sô, Bí Sô Ni, Ô Ba Sách Ca, Ô Ba Tư Ca, và những thiện nam tín nữ đều có thọ trì tám phần trai giới... rồi đem căn lành này nguyện sinh về chỗ Phật Vô Lượng Thọ ở thế giới Cực Lạc Tây Phương... nhưng nếu chưa quyết định mà nghe được danh hiệu Đức Dược Sư Lưu Ly Quang Như Lai, khi mạng chung sẽ có tám vị Đại Bồ tát như Văn Thù Sư Lợi Bồ Tát, Quán Thế Âm Bồ Tát, Đắc Đại Thế Bồ Tát, Vô Tận Ý Bồ Tát, Bảo Đàn Hoa Bồ Tát, Dược Vương Bồ Tát, Dược Thượng Bồ Tát, Di Lặc Bồ Tát từ trên không trung đi đến đưa đường chỉ lối cho, thì được vãng sinh...". 

Đại Bảo Tháp Mandala Tây Thiên xin giới thiệu đến Quý vị Bát Đại Bồ Tát được Đức Phật dạy trong kinh.

1. Văn Thù Sư Lợi Bồ Tát :

Văn Thù Sư Lợi Bồ Tát tiếng Phạn là Manjusri, dịch âm là Văn Thù Thi Lợi, Mạn Thù Thất Lợi, Mãn Tổ Thất Lý, nghĩa là Diệu Thích, Diệu Cát Tường, Diệu Lạc, Pháp Vương Tử…Là 1 trong Tứ Đại Bồ tát của Phật Giáo, có liên hệ mật thiết với kinh điển Bát Nhã (trí tuệ). Vị Bồ tát này thành Phật đã lâu, nhiều kiếp lâu xa trong quá khứ đã gieo trồng hạt giống Phật, đã thành Vô Thượng Chính Đẳng Giác ở thế giới Bình Đẳng phương Nam, hiệu là Long Chủng Thượng Như Lai, có tuổi thọ bốn trăm bốn mươi vạn tuổi, Đức Phật đó nay gọi là Văn Thù Sư Lợi Pháp Vương Tử.

Theo hệ thống kinh điển Đại Thừa Phật Giáo như kinh Thủ Lăng Nghiêm Tam Muội, kinh Duy Ma Cật, kinh Bảo Tích Tam Muội Văn Thù Sư Lợi Vấn Pháp Thân, kinh Pháp Hoa… đều lấy Văn Thù Bồ tát làm thượng thủ, cho Văn Thù Bồ tát là mẹ sinh ra chư Phật, Bồ tát (vì Phật Giáo lấy trí tuệ làm căn bản). Văn Thù Bồ tát và Phổ Hiền Bồ tát là 2 vị Bồ tát đứng hầu Đức Phật Thích Ca, thế gian thường gọi là Hoa Nghiêm Tam Thánh, biểu thị cho trí huệ của Phật. Ngài thường ngồi trên Sư tử tượng trưng cho oai thế dũng mãnh của chư Phật, Bồ tát. Tiếng rống của sư tử biểu thị sự vô úy, có công năng trấn tỉnh những chúng sinh trầm luân mê muội, tay cầm kim cang bảo kiếm biểu thị đoạn trừ phiền não của chúng sinh.

2. Quán Thế Âm Bồ Tát :

Quán Thế Âm Bồ Tát tiếng Phạn gọi là Avalokiteshvara, dịch âm là A Bạc Chỉ Để Thấp Phạt La. Bổn nguyện của Quán Thế Âm Bồ tát là lấy Từ Bi để cứu giúp chúng sinh. Còn gọi là Quan Thế Âm Bồ tát, Quán Thế Âm Bồ tát, Quán Tự Tại Bồ tát, Hiện Âm Thanh Bồ tát… gọi tắt là Quán Âm Bồ tát, hay còn có tên gọi khác là Cứu Thế Bồ tát, Cứu Thế Tịnh Thánh, Thí Vô Úy, Đại Bi Thánh Giả, Liên Hoa Thủ Bồ tát, Viên Thông Đại Sĩ… Quán Thế Âm Bồ tát đã sớm thành Phật trong quá khứ hiệu là Chính Pháp Minh Như Lai.

Quán Thế Âm Bồ tát cùng Đại Thế Chí Bồ tát là 2 vị bồ tát đứng hầu Đức Phật Di Đà ở thế giới Tây Phương Cực Lạc, thế gian thường gọi là Tây Phương Tam Thánh. Quán Thế Âm Bồ tát cũng là 1 trong Bát Đại Bồ tát xuất hiện trong kinh Dược Sư, nếu ai nghe được danh hiệu của Đức Phật Dược Sư, khi lâm chung sẽ được các vị Bồ tát tiếp dẫn về cõi Tịnh Độ của Đức Phật A Di Đà. Hễ có chúng sinh nào gặp các khổ nạn, nếu nhớ niệm danh hiệu của Bồ tát, thì Bồ tát liền nghe tiếng mà đến cứu giúp được giải thoát, cho nên gọi là Quán Thế Âm Bồ tát. Qua đó có thể thấy được pháp môn và từ bi nguyện lực của Ngài rất quảng đại hoằng thâm. Vì Ngài đối với các cảnh giới đã thông đạt lý sự viên dung nên còn gọi là Quán Tự Tại Bồ tát.

3. Đại Thế Chí Bồ Tát :

Đại Thế Chí Bồ tát tiếng Phạn là Maha-sthama-prapta, nghĩa là Đắc Đại Thế, Đại Thế Chí, Đại Tinh Tấn. Gọi tắt là Thế Chí Bồ tát. Thế Chí Bồ tát cùng Quán Âm Bồ tát đứng hầu 2 bên Đức Phật Di Đà mà người đời thường gọi là Tây Phương Tam Thánh. Quán Âm Bồ tát đại biểu cho Từ Bi, Đại Thế Chí Bồ tát tượng trưng cho Trí Huệ. Kinh Vô Lượng Thọ thuyết rằng: Bồ tát dùng ánh sáng trí huệ chiếu khắp tất cả, khiến chúng sinh xa lìa 3 đường ác, được sức mạnh Vô Thượng, khi Bồ tát đến đâu thì 10 phương thế giới đều chấn động, nên gọi là Đại Thế Chí.

Đại Thế Chí Bồ tát cũng là 1 trong 8 vị Bồ tát được kể trong kinh Dược Sư, tiếp dẫn chúng sinh về thế giới Tây Phương Cực Lạc. Đại Thế Chí Bồ tát dùng tâm niệm Phật thành tựu chứng nhập pháp Vô Sinh Nhẫn nên Ngài có thể nhiếp thọ chúng sinh thế giới ta bà tu tập niệm Phật, sinh về Tịnh Độ. Vô lượng kiếp về sau sẽ thành Phật hiệu là Thiện Trụ Trân Bảo Sơn Vương Như Lai.

4. Vô Tận Ý Bồ Tát :

Vô Tận Ý Bồ Tát tiếng Phạn là Aksaya-mati, gọi là Vô Tận Huệ Bồ tát, Vô Lượng Ý Bồ tát, theo Mật giáo là 1 trong 16 vị bồ tát trong Hiền Kiếp. Vô Tận Ý Bồ tát đến từ chỗ Phật Phổ Hiền nước Bất Tuần ở phương đông. Thuyết 80 pháp môn vô tận. Vì sao có tên là Vô Tận Ý? Vì Bồ tát quán sát tất cả nhân duyên quả báo muôn sự muôn vật là vô tận, tất cả các pháp cũng vô tận, do đó Ngài phát Bồ đề tâm trên cầu công đức của chư Phật vô tận, dưới dùng phương tiện độ chúng sinh vô tận. Cho nên có tên gọi là Vô Tận Ý.

Kinh Pháp Hoa Phẩm Phổ Môn thuyết rằng: Bồ tát Vô Tận Ý tu hành Lục Độ ( Bố Thí, Trì Giới, Nhẫn Nhục, Tinh Tấn, Thiền Định, Trí Tuệ) Tứ Nhiếp (Bố Thí, Ái Ngữ, Lợi Hành, Đồng Sự).v.v…tất cả diệu hạnh, thệ độ tất cả chúng sinh, khi nào chúng sinh các cõi hết thì ý của Bồ tát mới tận, nếu chúng sinh chưa hết thì ý của Bồ tát cũng vô tận, cho nên gọi là Vô Tận Ý.

5. Bảo Đàn Hoa Bồ Tát :

Bảo Đàn Hoa Bồ Tát, đây là vị Bồ tát chỉ thấy xuất hiện trong Kinh Dược Sư Lưu Ly Quang Như Lai Bổn Nguyện Công Đức. Kinh Thất Phật dược Sư của Ngài Nghĩa Tịnh dịch rằng: có 8 vị đại Bồ tát tên là Văn Thù Sư Lợi Bồ tát, Quán Thế Âm Bồ tát, Đắc Đại Thế Chí Bồ tát, Vô Tận Ý Bồ tát, Bảo Đàn Hoa Bồ tát, Dược Vương Bồ tát, Dược Thượng Bồ tát, Di Lặc Bồ tát. Kinh Dược Sư của ngài Huyền Trang cũng dịch rằng: Nếu nghe được danh hiệu của Đức Phật Dược Sư, khi lâm chung sẽ có 8 vị đại Bồ tát dùng thần thông đến đưa đường chỉ lối.

6. Dược Vương Bồ Tát :

Dược Vương Bồ Tát tiếng Phạn gọi là Bhaisajya-raya, dịch âm là Bệ Thệ Xá La Nhạ. Kinh Pháp Hoa thuyết rằng: Bồ tát đốt thân mình cúng dường chư Phật để cầu pháp, là vị đại sĩ ban cho chúng sinh lương dược để trị bệnh khổ của thân và tâm.  Căn cứ theo Kinh Quán Dược Vương Dược Thượng Nhị Bồ tát thuyết rằng: trong quá khứ vô lượng vô biên a tăng kỳ kiếp, có Đức Phật hiệu là Lưu Ly Quang Chiếu Như Lai, nước của Đức Phật đó tên là Huyền Thắng Phan, có vị Tỳ Kheo tên Nhựt Tạng, thông minh đa trí, vì đại chúng rộng nói pháp Đại Thừa Vô Thượng Bình Đẳng Đại Trí của Như Lai, lúc ấy trong chúng có vị trưởng giả tên là Tinh Tú Quang nghe pháp Đại Thừa Bình Đẳng Đại Trí, tâm rất hoan hỷ, đem thuốc quý ở núi tuyết cúng dường cho Tỳ Kheo Nhật Tạng cùng chúng Tăng, phát tâm bồ đề thệ nguyện diệt trừ 3 loại bệnh khổ của chúng sinh. Lúc bấy giờ đại chúng tán thán vị trưởng giả là Dược Vương. Bồ tát nhiều đời tu hành phạm hạnh, các hạnh nguyện đã viên mãn, trong đời vị lai Dược Vương Bồ tát sẽ thành Phật hiệu là Tịnh Nhãn Như lai.

7. Dược Thượng Bồ Tát :

Dược Thượng Bồ Tát, theo Kinh Quán Dược Vương Dược Thượng Nhị Bồ tát chép rằng: trong vô lượng vô biên a tăng kỳ kiếp đời quá khứ, có Đức Phật hiệu là Lưu Ly Quang Chiếu Như Lai, nước của Đức Phật đó tên là Huyền Thắng Phan, có vị Tỳ Kheo tên Nhựt Tạng, thông minh đa trí, vì đại chúng rộng nói pháp Đại Thừa Vô Thượng Bình Đẳng Đại Trí của Như Lai. Khi ấy có vị trưởng giả tên Điện Quang Minh, nghe pháp Đại Thừa này tâm sinh hoan hỷ, đem lương dược đề hồ cúng dường cho Tỳ Kheo Nhật Tạng cùng chúng Tăng, phát đại bồ đề tâm nguyện tu hành thành Phật. Lúc ấy đại chúng tán thán trưởng giả Điện Quang Minh là Dược Thượng. Bồ tát nhiều đời tu hành phạm hạnh, các hạnh nguyện đã viên mãn, trong đời vị lai Dược Thượng Bồ tát sẽ thành Phật hiệu là Tịnh Tạng Như lai.

8. Di Lặc Bồ Tát :

Di Lặc Bồ tát tiếng Phạn là Maitreya, còn gọi là Mai Hằng Lệ Dược, Vị Hằng Lý Dược, Di Đế Lễ, Di Đế Khang, hoặc là Mai Nhậm Lê, dịch là Từ Thị, là vị Bồ tát sẽ thành Phật trong tương lai sau Đức Phật Thích Ca, nên còn gọi là Nhất Sinh bổ xứ Bồ tát, Bổ Xứ Tát Đỏa hoặc Di Lặc Như Lai.  Kinh Hiền Ngu chép rằng: Di Lặc Bồ tát thuộc dòng dõi Bà la môn, cha là Tu Phạm Ma, mẹ là Phạm Ma Đề Bạt, người nam Thiên Trúc. Vì mẹ của Bồ tát Di Lặc sau khi mang thai Ngài thì tính tình trở nên từ hòa bi mẫn, cho nên khi sinh Ngài đặt tên là Từ Thị.

Theo Kinh Di lặc Thượng Sinh và Di Lặc Hạ Sinh thuyết rằng: Di Lặc Bồ tát là đệ tử của Đức Phật thích Ca, nhập diệt trước Đức Phật, Ngài sinh lên cung trời Đâu Suất ở đó thuyết pháp cho chư Thiên. Trong Kinh Nhất Thiết Trí Quang Minh Tiên Nhân Từ Tâm Nhân Duyên Bất Thực Nhục chép: Di Lặc Bồ tát phát tâm không ăn thịt, vì nhơn duyên này mà có tên là Từ Thị. Từ Thị Bồ tát còn có nghĩa là Từ đứng đầu trong Tứ Vô Lượng Tâm của Phật, Từ là chủng tánh sinh ra chư Phật, khiến cho tất cả thế gian không đoạn mất hạt giống Phật nên gọi là Từ Thị.

Như vậy tên Di Lặc Bồ tát được kiến lập trên căn bản bổn nguyện từ bi do nhiều đời nhiều kiếp Ngài tu tập Từ Bi Tam Muội, cũng chính là Đức hạnh từ bi cứu độ đem đến sự an lạc cho chúng sinh của Bồ tát. Ngài được Đức Phật thọ ký trong tương lai khoảng năm mươi bảy ức sau ngàn vạn năm sẽ thành Phật hiệu là Di Lặc Phật, Di lặc Như Lai. Hình tượng Di Lặc Bồ tát mà chúng ta thấy là hình tượng của Bố Đại Hòa Thượng, vì khi thị tich Ngài có nói bài kệ: Di Lặc chơn Di Lặc, hóa thân thiên bá ức, thời thời thị thời nhơn, thời nhơn tự bất thức. Căn cứ vào bài kệ đó thế gian cho rằng Bố Đại Hòa Thượng là hóa thân của Phật Di Lặc.
(Nhóm ĐBT biên soạn)