“Nắm giữ” là bản sự - “Buông xả” là Trí tuệ

Đức Phật dạy: “Cuối cùng, điều quan trọng nhất là bạn đã thực sự sống thế nào? đã yêu thương và cảm thông ra sao? và đã buông xả thực sự hay chưa?”. Con người khi mới sinh ra chỉ biết nắm giữ. Ngoài việc giữ lấy sinh mệnh, chúng ta còn phải giữ lấy đồ ăn thức uống mà sinh trưởng, giữ lấy kiến thức để phát triển tài năng.

Nhưng sau khi lớn lên, chúng ta vừa nắm giữ lại vừa phải biết buông, ví như bỏ thứ này mà chọn thứ kia, hoặc vì mưu cầu lợi lộc mà xả bỏ sự nhàn nhã…

Lắng nghe tiếng nói trí tuệ bên trong

Việc ấp ủ ý định buông xả điều gì đó là một chuyện, nhưng để thực hành buông xả nó lại là chuyện khác. Mong muốn buông xả có thể là ước muốn quên đi một nỗi đau trong quá khứ cứ mãi day dứt, ảnh hưởng một cách tiêu cực tới tâm tư tình cảm cũng như đời sống của chúng ta trong hiện tại, gỡ bỏ những nhãn mác vốn luôn kiềm tỏa, giam hãm, trói buộc chúng ta, hay tránh xa một người mà chúng ta biết rõ rằng có những ảnh hưởng tiêu cực đối với mình. Một mặt hãy luôn nhớ là chúng ta cần buông xả, mặt khác, chúng ta cần bắt tay vào thực hành xả bỏ.

Bạn đã đi được những bước đầu tiên khi bắt đầu hiểu được rằng không phải mọi thói quen cảm xúc của chúng ta đều hữu ích. Như thế, bạn đã bắt đầu biết lắng nghe tiếng nói trí tuệ bên trong, thay vì để cho bản ngã không ngừng chi phối cuộc đời mình.

Nói như vậy không có nghĩa xúc tình luôn luôn “xấu”. Tuy nhiên, chính cách phản ứng của ta đối với xúc tình có thể khiến chúng làm hỏng mất một ngày đầy ý nghĩa hay thậm chí cả những quãng thời gian dài hơn trong cuộc đời. Chúng ta nghĩ về các xúc tình như thế nào? Chúng ta bám chấp bao lâu vào những xúc tình đó trong khi những người khác thấy chúng đã trôi qua từ lâu?

Sự gào thét của bản ngã

Buông bỏ những nỗi đau sâu sắc, những khái niệm hay nhãn mác đã ăn sâu trong cả cuộc đời là một điều không dễ dàng và thường đòi hỏi những phương pháp và hướng dẫn chuyên nghiệp. Nhưng tìm cách hiểu về tâm mình cũng giúp ích phần nào cho điều này. Thông qua trưởng dưỡng hiểu biết này, việc buông xả những thói quen xúc tình vô nghĩa và duy trì tất cả những gì hữu ích là điều có thể dễ dàng đạt được.

Bản ngã của bạn chắc chắn sẽ không thể quen ngay với việc từ bỏ những thói quen cũ, nên đôi khi nó sẽ lồng lộn, thét gào để phản kháng. Nhưng rồi bạn sẽ thấy những cơn đau nhói dạ dày sẽ giảm dần, tâm bạn sẽ bớt dần sự hối hả phân tích, đánh giá, gánh nặng đè trên vai bạn sẽ nhẹ dần. Bạn cảm thấy cuộc sống trở nên nhẹ nhàng hơn, điều đó khiến bạn như có thêm không gian để tập trung sống với những điều thực sự quan trọng, những điều nhắc nhở bạn về ý nghĩa đích thực của cuộc sống

Người không có năng lực dẫu muốn giữ cũng chẳng được. Người không thông tuệ dẫu muốn xả cũng chẳng xong.

Chỉ khi biết nắm giữ trước thì mới có thể buông xả sau. Nắm giữ càng nhiều, xả bỏ càng nhiều, mới có thể tiếp tục nắm giữ.

Vậy nên “nắm giữ” và “xả bỏ” dẫu trái nghĩa nhau, nhưng kỳ thực chúng lại là hai phương diện của một sự vật.

Con đường nhân sinh đằng đẵng, có những đoạn phẳng lặng, cũng có những chỗ gập ghềnh, hiểm trở.

Khi bước tới nơi gập ghềnh và hiểm trở thì giống như leo núi mà gặp hiểm nguy, bơi thuyền mà gặp giông tố vậy. Lúc này ta lại càng phải biết cách xả bỏ.

Buông xả “vật”, buông xả “mệnh” – bạn chọn cách nào?

Con người nên giữ lấy những thứ mình cần, giữ lấy những thứ mình có, giữ lấy những thứ mình đáng được hưởng.

Nhưng con người cũng nên xả bỏ những thứ mình không có, và xả bỏ cả những thứ mình không cần có.

Như vậy sinh mệnh mới có thể trải qua trong sự “thông thuận”. Đương nhiên, chúng ta không thể có được tất cả mọi thứ, lại càng chẳng thể thập toàn thập mỹ.

Khổ sở níu giữ ánh tà dương sắp tắt ắt là người ngốc. Mãi cảm thương, tiếc nuối sắc xuân tươi đẹp hẳn là kẻ khờ.

Kẻ tham lợi nhỏ trước mắt thường mất đi những thứ đáng trân quý hơn. Mê mẩn với đoá hoa tươi thắm trong tay, có thể bạn sẽ lỡ mất cả tuổi thanh xuân tươi đẹp của mình.

Con người nên thông minh mà tự biết rằng những gì mình có ắt sẽ có, những gì không nên có thì chớ cưỡng cầu.

Đến thì ngẫu nhiên mà đi lại là lẽ tất nhiên. Chuyện gì đến cứ đến, chuyện gì đi cứ đi. Giữa đến và đi có thể lưu giữ bao nhiêu thì lưu giữ bấy nhiêu.

Hãy nắm vững hiện tại và dũng cảm bước đi hoàn thành lý tưởng của bản thân, dẫu chỉ là bước chân sải thêm một chút, dẫu rằng bạn có thể phải đối mặt với thất bại.

Xả bỏ là một tâm thái, giản đơn lại là cảnh giới

Trong hành trình nhân sinh, có non có nước, có gió có mưa. Con người bước đi giữa chốn nước non mưa gió ấy thì chỉ có thể học cách xả bỏ. Giữ được một tâm thái giản đơn thì mới có thể sống thiết thực, nhẹ nhàng, an hoà và hạnh phúc.

Đương nhiên, cuộc sống giản đơn không phải là há miệng chờ sung, phó mặc sự đời, không có chí tiến thủ. Trong cuộc sống, bạn vẫn phải giữ lấy những thứ bạn cần giữ, theo đuổi những gì bạn cần theo đuổi.

Nhưng nếu không biết tiến biết thoái, biết giữ biết xả, rất có thể bạn sẽ sa vào cảnh gông cùm tiến thoái lưỡng nan.

(Mai An tổng hợp)