1. Vô thường | Đại Bảo Tháp Mandala Tây Thiên | Đại Bảo Tháp | Đại Bảo Tháp Tây Thiên

1. Vô thường

Vô thường mang nghĩa biến đổi, không thường còn, không cố định.

Vô thường là một sự thật hiển nhiên của cuộc sống. Chúng ta thấy rằng, tất cả mọi thứ trong vũ trụ, từ bé như cây kim, nhỏ như hạt cát tới vĩ đại như thiên hà đều mang tính tương đối, không ngừng vận động, thay đổi. Vì vậy, vô thường là quy luật thiết yếu chi phối xuyên suốt mọi sự vật, hiện tượng trong đời sống.

Đức Phật gọi những giai đoạn thay đổi này là: sinh, trụ, dị, diệt: sinh ra - tồn tại - biến đổi - tan rã và diệt vong.

Điều này ảnh hưởng trực tiếp như thế nào đến đời sống chúng ta?

Có thể nhìn vào cuộc đời của chính mình để suy ngẫm về điều này.

Về mặt thân vật lý: trải qua khoảng thời gian chỉ vài chục năm, xác thân này không ngừng biến đổi, từ giọt tinh cha huyết mẹ trong bào thai hình thành em bé, qua tuổi thiếu thời đến thanh niên thấm thoắt lại tới trung tuần rồi tuổi già và cuối cùng là cái chết. Nhìn một cách sâu sa hơn, các tế bào trong cơ thể thay đổi từng sát na, từng ngày, từng giờ theo quy luật sinh – trụ - dị - diệt nói trên. Vì vậy, “ta” lúc trước chẳng còn là “ta” hiện giờ. Tương tự như vậy, mọi sự vật hiện tượng trong cuộc sống này cũng thay đổi không ngừng như vậy.

Tâm tưởng chúng ta cũng vậy. Hôm nay vui, ngày mai ta sẽ buồn, lúc này, ta thấy quý trọng, yêu mến người này, nhưng một thời gian sau, vì những lý do nào đó, chúng ta lại sinh tâm hằn học, ghét bỏ người đó. Ngoài ra, dễ thấy vô cùng là sự đổi thay, sinh diệt của vô vàn ý nghĩ của chúng ta trong từng giây, phút, sát na.

Vô thường có thể chia làm hai loại là thô và tế.

Vô thường thể thô rất dễ lý giải. Chẳng hạn như, buổi sáng sẽ chuyển qua buổi chiều, buổi chiều rồi sẽ tới buổi tối,…cứ liên tục thay đổi như vậy. Ngày mỗi ngày, hoa nở rồi tàn, lá xanh lại úa, thời gian trôi chảy không ngừng. Tất cả những đổi thay này chúng ta có thể quan sát một cách dễ dàng, vì thế chúng được gọi là vô thường thể thô.

Vô thường thể tế khó nhận biết hơn vì đó là những thay đổi trong từng sát na, từng phút giây của cuộc sống. Đó là những thay đổi nhỏ nhiệm, đang liên tục diễn ra. Nếu không có thay đổi vi tế thì cũng không thể có những đổi thay to lớn. Con mắt của chúng ta đôi khi không nhận ra điều này. Tuy nhiên, chúng ta hoàn toàn có thể nhận diện vô thường vi tế thông qua suy luận logic. Chẳng hạn, nếu không có những thay đổi trong từng giây phút, thì bạn sẽ không thể già đi. Nếu trái đất không liên tục quay quanh trục của mình và quanh mặt trời thì chẳng thể có ngày và đêm hay bốn mùa thời tiết. Điều này hoàn toàn dễ hiểu. Bạn không thể nói rằng, tôi bất thình lình già đi sau một phút. Bạn cũng không thể nói rằng, đến tận sáng nay, tôi vẫn còn trẻ. Chỉ sau đó, tôi mới trở nên già đi. Thực tế hoàn toàn không phải như vậy. Sự thay đổi đó, sự già đi đó diễn ra trong từng giây, từng phút, từng sát na liên tục nối tiếp nhau, phút tiếp phút, giờ tiếp giờ, ngày nối ngày, tuần này qua tuần khác, tháng này qua tháng khác, năm này tới năm khác…

Nói một cách chung nhất, vô thường là một tính chất căn bản của vạn pháp thế gian bao quát toàn bộ thân, tâm, cảnh. Đức Phật dạy rằng: “Tất cả những gì trong thế gian đã là biến đổi, hư hoại, đều là vô thường”. Sự thật này bổ trợ và minh chứng cho chân lý Khổ đế sẽ được trình bày trong phần Tứ diệu đế dưới đây.

Viết bình luận

Chúc mừng năm mới
Copyright © 2015 daibaothapmandalataythien.org. All Rights Reserved.
Xã Đại Đình, huyện Tam Đảo, tỉnh Vĩnh Phúc. Email: daibaothapmandalataythien@gmail.com

Đăng ký nhận tin mới qua email
Số lượt truy cập: 6386451
Số người trực tuyến: