22. Bạn có thể chủ động lựa chọn tái sinh không?

Trong giai đoạn thân trung ấm, khi nhìn thấy nhiều cảnh tượng khác nhau, bạn không nên để tham dục dấy khởi. Khi nhìn thấy bất kỳ hình ảnh nào, bạn cần tỉnh giác để nhận ra bản chất của hình ảnh đó là như huyễn. Bạn cũng cần nhớ lại giáo lý Đại Thủ Ấn và lập tức vận dụng quán chiếu về giáo lý này. Làm được như vậy, bạn có thể chủ động trong việc tái sinh - sinh vào gia đình mình mong muốn hoặc tránh sinh vào những nơi không mong muốn. Bạn hoàn toàn tự do tự tại trong sự lựa chọn và quyết định của mình.

Bốn cách tái sinh: noãn, thai, thấp, hóa

Có rất nhiều cách tái sinh của vô số loài chúng sinh trong luân hồi. Thông thường, có bốn cách tái sinh khác nhau: Thai sinh (sinh ra từ bào thai), Noãn sinh (sinh ra từ trứng), Hóa sinh (tự biến hoá) và Thấp sinh (sinh từ nơi ẩm thấp, chỉ cần điều kiện thích hợp như độ ẩm và nhiệt độ mà không cần cha mẹ. Những nơi có điều kiện như vậy thường thu hút các loài ma quỷ và tinh linh khác, đến đó, chúng sẽ sinh thành các loài vật, các loài chúng sinh). Bạn cần hết sức cẩn trọng kiểm soát tâm tham dục phóng cuồng của mình, nhắc nhở bản thân không chạy theo dục vọng hay làm kích động những ham muốn, thèm khát khi nhìn thấy những cảnh tượng có sức lôi cuốn mãnh liệt.

Khi nhìn thấy hình ảnh người cha và người mẹ, nếu nghiệp quyết định bạn sinh làm thân nam thì khi đó bạn sẽ khởi lên ham muốn đối với người mẹ, nếu nghiệp quyết định bạn sinh thân nữ, bạn sẽ dấy khởi tâm tham ái đối với người cha và tâm sân hận đối với người mẹ. Ngay lúc đó bạn sẽ sinh vào làm con gái của gia đình này. Vì vậy, tham dục và sân hận là hai yếu tố cơ bản dẫn bạn đi đầu thai vào đời sống mới. Bạn cần có khả năng kiểm soát tham, sân cùng tất cả những cảm thụ tiêu cực để có thể hoàn toàn chủ động trong việc tái sinh.

Tương tự như trường hợp thai sinh kể trên, đối với noãn sinh, bạn sẽ dấy khởi mong muốn mãnh liệt muốn lại gần loài vật đẻ trứng, chẳng hạn như gà mẹ, và ngay khi đó, thần thức bạn sẽ nhập vào trong trứng. Chính tâm tham dục mạnh mẽ đã dẫn dắt bạn tới hoàn cảnh này, nói cách khác, chính tham độc đã lôi cuốn thần thức đi vào trong trứng. Điều này thật vô cùng vô minh và đáng tiếc vì bạn đã hoàn toàn bỏ mất cơ hội giải thoát hoặc sinh về các cõi cao hơn. Nếu như tâm bạn có đủ định lực để chủ động lựa chọn tái sinh thì đây là cơ hội tuyệt vời giúp bạn thực hiện sự lựa chọn của mình. Nhưng lẽ dĩ nhiên, bạn không hề có định tâm và hoàn toàn thiếu tỉnh giác nên đã bị lôi cuốn, mê mờ theo ái dục mạnh mẽ.

Hình thức hóa sinh có thể bắt đầu bằng cách sinh thành một loài thực vật, rồi thực vật lại biến thành loài trùng hay một loài chúng sinh nào khác, không cần có cha và mẹ, không cần bất kỳ một điều kiện ngoại cảnh cụ thể. Đó hoàn toàn là một sự hóa sinh diễn ra tự nhiên, tự phát. Hình thức sinh này tất yếu cũng là kết quả của tham và sân. Vì vậy, chúng ta phải hết sức cẩn trọng và tỉnh giác. Thậm chí ngay trong đời sống hiện tại, khi trải nghiệm về hai độc tham và sân, ta vẫn luôn cần chính niệm. Lẽ dĩ nhiên, đến khi trải qua giai đoạn trung gian của cái chết, chúng ta sẽ cần tỉnh giác và cẩn trọng hơn gấp bội phần, nhưng để có được sức mạnh nội tại trong giai đoạn Bardo tái sinh, chúng ta phải tôi luyện cho mình đầy đủ phẩm chất định lực mạnh mẽ ngay trong đời sống này.

Vì vậy, bất cứ khi nào nhận ra tham dục và sân giận đang dấy khởi, bạn không nên bị cuốn trôi theo những xúc tình đó, mặc cho chúng càng trở nên điên cuồng, mãnh liệt. Dù có lý do rất tốt để biện minh cho mình, bạn không nên mù quáng chạy theo tham sân và mặc chúng lộng hành mà không vận dụng suy xét, quán chiếu. Tu tập không phải là như vậy. Ngược lại, là một hành giả, bạn phải luôn tỉnh thức, ngay khi tham sân dấy khởi, bạn cần chủ động dừng lại, tách mình khỏi chúng để quán chiếu về những hậu quả thực sự mà chúng sẽ gây ra sau này. Khi tỉnh giác minh định được như vậy bạn sẽ không còn bị chúng lôi kéo nữa. Cho nên, hãy nguyện cầu:

Vì tật đố tái sinh bằng thai sinh hoặc noãn sinh;

Hay tham mùi vị, tái sinh nơi ẩm thấp

Hay đơn giản là do bám chấp

Vào cảnh giới khiến khoảnh khắc hóa sinh.

Vào thời điểm tái sinh, lòng tha thiết nguyện cầu

Bậc Thượng sư rủ lòng thương bi mẫn

Giúp chúng con thoát khỏi tham sân si.

Như vậy, tùy theo nghiệp mà bạn sẽ thấy những hình ảnh khác nhau. Nhưng khi bạn nhìn thấy những hình ảnh ấy, đừng vội lao vào mà phải cẩn thận phân biệt chúng bởi vì bạn không muốn làm súc sinh, không muốn vào địa ngục, không muốn rơi vào bất cứ cõi nào trong số những cõi này. Hầu hết các vong linh sẽ không thể tự lo được cho mình, bởi vì như tôi đã nhắc đến trước đó, thần thức đang vô cùng sợ hãi, tuyệt vọng, và mệt mỏi, quá nhiều ngày chúng ta phải vật lộn với nhiều trải nghiệm, những trải nghiệm kinh hoàng, cho nên lúc này là thật sự vô vọng. Và trên hết tất cả, chúng ta đã nhận ra rằng mình thực sự đã chết, nên bây giờ chúng ta phải tìm kiếm một thân thể hay một hình tướng mới, và chúng ta đang bám chấp rất nặng nề. Một cảm giác tuyệt vọng mạnh mẽ khiến chúng ta gần như không bao giờ có thể hoặc sẽ rất khó để nhận ra hay ngừng lại dù chỉ là một phút giây hay một khoảnh khắc để suy nghĩ liệu cuốn theo những hình ảnh ấy là tốt hay không tốt. Dù bạn nghĩ gì, chỉ cần thần thức bị thu hút, chiêu vời bởi các hình ảnh này, gió nghiệp sẽ dễ dàng đưa bạn đến cõi tương ứng, và tất nhiên khi bạn đã rơi vào cảnh giới ấy, mọi chuyện đã kết thúc.

Nếu vì những lý do nhất định, bạn bắt buộc phải tái sinh vào một nơi nào đó, bạn hãy cầu nguyện cho mình được sinh về cõi Tịnh Độ của Đức Phật A Di Đà, hay Tịnh Độ của Đức Phật Di Lặc, hay Đức Bất Động Phật. Nếu bạn chưa tích lũy đủ công đức để có thể vãng sinh những cõi Tịnh độ ấy, chí ít bạn phải phát nguyện được sinh vào một gia đình thích hợp trong cõi Người với đầy đủ điều kiện thiện duyên giúp bạn tiếp tục tiến tu Bồ tát hạnh vì lợi ích bản thân và mọi loài hữu tình.

Nếu cánh cửa dẫn vào bụng mẹ

Không thể đóng, chúng con phải tái sinh,

Nguyện vãng sinh tới lạc quốc an lành

“Hỷ lạc Tịnh độ”, “An lạc Tịnh độ”, “An lạc Vi diệu Tịnh độ”

Hay sinh làm Chuyển luân Thánh vương

Hay sinh vào dòng thanh tịnh Bà la môn

Lòng kiền thành con nguyện cầu tha thiết

Xin Thượng sư rủ lòng từ thương xót

Giúp chúng con theo sở nguyện tái sinh.

Cõi Tịnh độ của Đức Phật A Di Đà

Chọn cửa tái sinh vào cảnh giới loài người            

Đối với tôi, ít nhất tôi muốn làm người, nên tôi sẽ tìm cách để được tái sinh vào cõi người chứ không phải năm cõi kia. Nhưng tất nhiên nếu bất cứ ai trong các bạn muốn ở trong địa ngục thì bạn nên tìm đến những tòa nhà bằng sắt, nếu bạn muốn làm một bán thần thì bạn nên tìm kiếm quân đội hay vòng tròn ánh sáng và bạn sẽ thấy điều đó. Tin tốt là bạn sẽ có sự lựa chọn, tin xấu là nếu không thực hành bạn sẽ không bao giờ có thể phân biệt được để mà lựa chọn.

Dấu hiệu tái sinh vào cõi Người

Nếu bạn thấy mình đang đi qua màn sương mù dày đặc hay bạn cảm thấy một căn nhà nhỏ, không phải là một cung điện mà chỉ là một ngôi nhà với một mảnh vườn nhỏ, thứ gì đó hợp với một người bình thường, nếu bạn cảm thấy thế, đó là dấu hiệu cho biết bạn có nghiệp làm người. Vậy bạn phải lưu ý điều đó, bạn nên cẩn thận xem bạn có muốn đi hay không. Đặc biệt khi bạn đến đó như là một con người, bạn thấy cha mẹ, và cả sự giao hợp, đó là thời khắc quan trọng mà bạn phải nhớ tới sự thực hành quán tưởng của Bản tôn Thắng Lạc Kim Cương, Thời Luân Kim Cương hay bất cứ pháp tu nào khác. Pháp thực hành của Kim Cương thừa phải được ghi nhớ và sử dụng trong thời khắc đó. Nếu bạn có một trí nhớ tốt về pháp thực hành Kim Cương thừa đặc biệt là biết cách thực hành quán tưởng các Bản tôn, thì bạn có cơ hội để chứng ngộ thông qua thực hành quán tưởng.  

Nếu quán tưởng được như vậy, bạn có thể chuyển hoá những xúc tình phiền não và tâm ý vọng động của mình trở thành tâm thiền định tỉnh giác, sáng suốt. Nhờ vậy, toàn bộ những gì bạn nhìn thấy sẽ được chuyển thành pháp tu tập đối trị giúp bạn không bị lôi cuốn bởi nghiệp lực vào những nẻo đường của luân hồi, trừ phi bạn chủ động muốn lựa chọn tái sinh vào cõi luân hồi hay vào một gia đình nhất định nào đó. Đây chính là toàn bộ lý do chúng ta phải thực tập và trưởng dưỡng năng lực thiền định ngay từ giờ phút này trở đi cho đến mãi về sau.          

Nhập mẫu thai

Nhìn chung, khi nhìn thấy người cha và mẹ của đời sống kế tiếp, nếu bạn sẽ là con trai, bạn sẽ có xu hướng bị thu hút về người mẹ. Đó tất nhiên là một biểu hiện của tham dục, như tôi đã nói, tham dục luôn đi kèm với sân giận. Vì thế sân giận phát khởi đối với người cha một cách tự nhiên và sau đó là thức của bạn vì chưa có thân nên thức ngay lập tức đi vào nhập mẫu thai. Nếu bạn có xu hướng nghiệp sẽ được sinh ra là con gái, bạn sẽ ý thức ngược lại. Bạn hướng ham muốn về người cha và sân giận về phía người mẹ. Sau đó, sân giận và tham dục hoạt động như chất keo dính, nó gắn bạn với cõi người và bạn sẽ được thụ thai. Đó là cách mà bạn tái sinh. Từ thời điểm thân mới của bạn được hình thành Bardo tái sinh chấm dứt và bạn chuyển sang một Bardo khác, đó là Bardo đời sống.