Vì sao Kim Cương thừa chỉ được truyền trao cho những hành giả đã đạt cấp độ nhất định?

Kim Cương thừa luôn được coi là Truyền thừa bí mật, sâu sắc bởi việc thực hành đòi hỏi căn cơ và trình độ nhất định. Thừa này bao hàm toàn bộ giáo lý Tiểu thừa, Đại thừa và bổ sung những giáo Pháp này với rất nhiều phương tiện thiện xảo. Vì thế, Kim Cương thừa không thích hợp cho những hành giả còn thiếu nền tảng Đại thừa về tình yêu thương và lòng từ bi chân thật hướng về tất cả chúng sinh. Năng lực vĩ đại của Kim Cương thừa là giúp chuyển tải trực tiếp và nguyên vẹn sự sáng sủa, dễ hiểu của tất cả các khía cạnh giáo Pháp Tam thừa thân tâm và vạn pháp, làm sáng tỏ các chủ đề thậm chí là vi tế nhất. Để hiểu và thực hành đầy đủ giáo lý Kim Cương thừa là một điều không dễ, bởi thành tựu của Thừa này dựa trên sự trải nghiệm và thực hành hơn là những phương tiện học thuật hay tri thức thông thường.

Khi bắt đầu tu tập Kim Cương thừa, điều tối quan trọng là bạn cần thụ nhận quán đỉnh. Đây chính là ngưỡng cửa để hành giả có thể thực hành nghi quỹ tu trì theo một Bản tôn (ví dụ Đức Quan Âm, Đức Dược Sư hay Trí tuệ Văn Thù,…) nhất định. Nói cách khác, quán đỉnh là nghi thức mà một bậc Thượng sư tu chứng cho phép đệ tử thực hành trực tiếp một nghi quỹ tu trì, bao gồm mô tả, giảng nghĩa, quán tưởng, thứ lớp tu tập cùng với các nghi quỹ cúng dàng và chân ngôn tương ứng. Mặc dù vậy, quán đỉnh còn mang ý nghĩa nhiều hơn những gì cấu thành nên nó; đó là sự trao truyền nguồn ân phúc và năng lực gia trì của cả một Truyền thừa và là sự khai thị trực tiếp vào thực tại tuyệt đối, trí tuệ bất nhị hay chân tính của vạn pháp. Do vậy, nếu không có những hiểu biết về Đại thừa mà bước ngay vào Kim Cương thừa thì bạn không thể vững tiến trên đường tu. Đó là lý do vì sao hiểu biết Đại thừa lại rất quan trọng.

Cũng chính vì lý do này mà trước đây Kim Cương thừa được bảo trì trong bí mật, và chỉ những đệ tử sẵn sàng hiểu biết thực tại tuyệt đối mới được truyền trao. Nếu hành giả không có những tri kiến căn bản về vô thường, xả ly, khổ đau của luân hồi, nghiệp và kế đó là khai phát Bồ đề tâm mạnh mẽ và hoàn thiện các Ba la mật, mà trực tiếp đi thẳng vào chân lý tuyệt đối của vạn pháp thì ngay lập tức họ không thể hiểu được hoặc có thể rơi vào tà kiến của cách hiểu sai lệch do thiếu trí tuệ thực chứng và điều này vô cùng nguy hiểm.

Như vậy, ở Ấn Độ trước kia, Kim Cương thừa chỉ được trao truyền cho những hành giả đã đạt được cấp độ nhất định. Tuy nhiên, trong quá trình lịch sử phát triển sau này tại Tây Tạng, Nepal, Bhutan và các quốc gia thuộc dãy Himalaya, Kim Cương thừa lại được quan tâm rộng rãi và trở thành một pháp thực hành có tính phổ biến. Do phải có một phương pháp thích hợp đáp ứng đại chúng nên các chư Thượng sư đã thiện xảo tìm ra phương pháp dung chứa tất cả các thừa, từ Nguyên Thủy phật giáo, Đại thừa cho đến Kim Cương thừa trong pháp môn tu tập thuộc Kim Cương thừa.

(Trích khai thị của Đức Nhiếp Chính Vương Gyalwa Dokhampa)